In het treasurystatuut staat in artikel 4 dat het verstrekken van leningen en garanties uitsluitend wordt gedaan uit hoofde van de publieke taak. Bij het uitzetten van middelen, het verstrekken van garanties en het aangaan van financiële participaties bedingt het college, indien mogelijk, zekerheden. Het college motiveert in zijn besluit het openbaar belang van dergelijke uitzettingen van middelen, verstrekkingen van garanties en financiële participaties.
Via de regelingen Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en Nationale Hypotheek Garantie (NHG) staat de gemeente voor substantiële bedragen garant.
Waarborgfonds
Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) zorgt via borging voor gunstige financiering van woningcorporaties, tegen zo laag mogelijke kosten. Het WSW helpt daarmee corporaties bij het bouwen en onderhouden van sociale huurwoningen.
De borgstelling door het WSW berust op een aantal samenhangende factoren:
- de zorgvuldige beoordeling van de kredietwaardigheid van de deelnemers,
- het eigen vermogen van het WSW,
- de verplichting van de deelnemende corporaties om het eigen vermogen van het WSW aan te vullen als het eigen vermogen onder een bepaalde waarde daalt en
- de achtervangovereenkomsten met het Rijk en de gemeenten, die renteloze leningen aan het WSW verstrekken als het WSW na de aanvullingen door de deelnemende corporaties nog onvoldoende eigen vermogen heeft om de problemen het hoofd te bieden.
Tot 1augustus 2021 stonden het Rijk en de gemeenten elk voor 50% in de achtervang bij het WSW. De 50% van de gemeenten werd voor 25% verdeeld over alle gemeenten en 25% werd toegerekend aan 1gemeente die in de leningovereenkomst staat vermeld.
Dit betekent dat wanneer een corporatie in financiële problemen geraakt, het WSW zorgt dat rente en aflossing van leningen doorgaat. Het WSW betaalt dit uit eigen kapitaal. Dat kapitaal kan worden aangevuld door obligo bij alle deelnemende corporaties op te halen. Pas wanneer dat onvoldoende is, komen het Rijk en de gemeenten als achtervanger in beeld om renteloze leningen te verstrekken. Het risico voor de achtervangers is overigens beperkt, tot nu toe heeft het WSW daar nooit een beroep op gedaan.
In nauwe samenwerking hebben WSW, VNG en BZK een nieuwe generieke standaard achtervangovereenkomst WSW/gemeente opgesteld. De VNG informeerde alle gemeenten hierover in een ledenbrief van 30april 2021. Het voorstel is mede gebaseerd op een raadpleging die de VNG in juni2020 onder gemeenten hield. Dit heeft onder andere geleid tot een gewijzigde verdeelsleutel die de gemeentelijke achtervangpositie anders verdeelt.
Op verzoek van de VNG wordt voor nieuwe leningen vanaf 1augustus 2021 de verdeling van de tweede 25% achtervang veranderd. In plaats van 1gemeente staan alle gemeenten in de achtervang waar een corporatie zogenoemd DAEB-bezit heeft (sociale woningbouw en maatschappelijk vastgoed), naar rato van de marktwaarde van dat bezit. Dit beoogt scheve verdelingen tussen gemeenten te voorkomen.
In totaliteit betreft het leningen met een omvang van €347miljoen (2022: €315 miljoen). Het bedrag is als volgt verdeeld naar woningcorporaties:
bedrag x € 1.000.000 | eind 2023 | eind 2022 |
|---|---|---|
Eigen Haard | 242,2 | 228,9 |
Duwo | 50,9 | 34,6 |
Omnia | 0,6 | 0,4 |
Woonzorg Nederland | 52,84 | 51,4 |
Totaal | 346,5 | 315,3 |
Van de €347 miljoen valt €109 miljoen onder de nieuwe achtervangpositie vanaf 1augustus 2021.
Nationale Hypotheek Garantie (NHG)
Bij (tijdelijke) liquiditeitstekorten van het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) is de gemeente samen met alle andere Nederlandse gemeenten en het Rijk de verplichting aangegaan renteloze leningen aan het waarborgfonds te verstrekken. Het Rijk neemt 50% van deze renteloze leningen voor zijn rekening. Gemeenten nemen gezamenlijk de andere 50% voor hun rekening. Bij aanspraken op de achtervang betaalt het WEW de leningen in betere tijden terug.
Op 15 april 2009 is tussen het Rijk en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) bestuurlijk afgesproken dat de achtervangfunctie van de gemeenten met ingang van 2011 zal worden beëindigd en volledig door het Rijk wordt overgenomen. Voor de tot deze ingangsdatum verstrekte garanties blijft de gemeente voor de helft achtervang evenals het Rijk, waarbij de gemeentelijke aanspraak plaatsvindt naar rato van de som van de nominale bedragen van de nog lopende leningen (50%) en de som van de verliesbedragen (50%).
Amstelveen staat bij opmaak van de rekening in totaal voor €121 miljoen (2022: €130 miljoen) garant.
Overig
Daarnaast staat de gemeente garant voor geldleningen via Stater N.V. voor €57.000 (2022: €417.000) en garanties in het kader van de 2 regelingen “Beschikking deelneming van het Rijk in garanties van de gemeente voor bestaande woningen” en de “Beschikking geldelijke steun eigen woningen 1984” voor €499.000 (2022: €764.000).
Op grond van deze laatste 2 regelingen is de gemeente ingeval van faillissem*nt voor 100% aansprakelijk. De helft van eventuele aanspraken is dan vervolgens verhaalbaar op het Rijk. Dit deel van de gewaarborgde leningen zal de komende jaren afnemen door privatisering van deze garantiestellingen. De gemeente is uitsluitend aansprakelijk voor de garanties tot en met 1994.
Via raadsvoorstellen staat de gemeente garant voor met name enkele sportfaciliteiten. Dit gebeurt veelal met Stichting Waarborgfonds Sport (SWS). Het gaat om een garantiebedrag per 31december2023 van €436.000 (2022: €474.000).
Totaal betreft de overige waarborg voor woningbouw €992.000.
Totale waarborg
De totale waarborg voor woningbouw bedraagt €469 miljoen.
Kabels en leidingen
Voor het realiseren van woonprojecten e.d. kan het voor komen dat Amstelveen een garantie afgeeft dat in de toekomst grond wordt geleverd zonder kabels en leidingen.
Financiële verplichtingen voor toekomstige jaren die meer bedragen dan €400.000 (voor inkoop- en huurcontracten)
In de verordening 212, artikel 9 lid 11 staat vastgelegd om in de toelichting op de balans financiële verplichtingen voor toekomstige jaren op te nemen die meer bedragen dan €400.000 (voor inkoop- en huurcontracten). Via de verordening is de reikwijdte van artikel 53a BBV nader ingevuld, waarin gesproken wordt over “belangrijke financiële verplichtingen waaraan de gemeente voor toekomstige jaren is verbonden”. Er zijn geen huurcontracten die een verplichting hebben van meer dan €400.000.
Het volume aan inkoopcontracten met een meerjarige verplichting bedraagt ongeveer €101miljoen.
De contracten die onder de reikwijdte vallen van €400.000 zijn de volgende (W=Werk, D= Dienst, L=Levering):
